Οι άνθρωποι αρχίζουν να επανεξετάζουν τις αναπαραγωγικές τους αποφάσεις λόγω των σύνθετων ανησυχιών για την κλιματική αλλαγή, με πολλούς να επιλέγουν να παραιτηθούν από την τεκνοποίηση ή να μειώσουν τον αριθμό των παιδιών που έχουν ως αποτέλεσμα, διαπιστώνει μια νέα μελέτη ερευνητών του UCL.
Η έρευνα, που δημοσιεύθηκε στο PLOS Climate, είναι η πρώτη συστηματική ανασκόπηση που διερευνά πώς και γιατί οι ανησυχίες που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή μπορεί να επηρεάζουν τη λήψη αποφάσεων για την αναπαραγωγή. Η ομάδα εξέτασε 13 μελέτες, στις οποίες συμμετείχαν 10.788 άτομα, οι οποίες διεξήχθησαν μεταξύ 2012 και 2022, κυρίως σε χώρες του Παγκόσμιου Βορρά, όπως οι ΗΠΑ, ο Καναδάς, η Νέα Ζηλανδία και διάφορες ευρωπαϊκές χώρες.
Διαπίστωσαν ότι οι ανησυχίες για την κλιματική αλλαγή συνδέονταν συνήθως με λιγότερο θετικές στάσεις απέναντι στην αναπαραγωγή και με την επιθυμία ή την πρόθεση για λιγότερα ή καθόλου παιδιά. Το εύρημα αυτό στηρίχθηκε σε τέσσερις βασικούς παράγοντες: αβεβαιότητα σχετικά με το μέλλον ενός αγέννητου παιδιού, περιβαλλοντικές απόψεις που επικεντρώνονται στον υπερπληθυσμό και την υπερκατανάλωση, την κάλυψη των αναγκών διαβίωσης της οικογένειας και πολιτικά συναισθήματα.
Ο όρος οικολογικό άγχος έχει εισέλθει γρήγορα στο δημόσιο διάλογο, περιγράφοντας μια σειρά αρνητικών συναισθηματικών αντιδράσεων, όπως φόβος, ανησυχία, ενοχή και θυμός, ως απάντηση στην κλιματική αλλαγή. Το 2018, μια εθνικά αντιπροσωπευτική έρευνα των New York Times διαπίστωσε ότι το 33% των Αμερικανών χωρίς παιδιά ηλικίας 20-45 ετών ανέφεραν ότι “ανησυχούν για την κλιματική αλλαγή” ως λόγο που δεν κάνουν παιδιά.
Έκτοτε, οι ηθικές ανησυχίες σχετικά με την ποιότητα ζωής που θα μπορούσαν να έχουν τα παιδιά σε ένα μέλλον που θα αλλάξει το κλίμα έχουν αναφερθεί ως ο κύριος λόγος για τα άτομα που επιλέγουν να μην κάνουν παιδιά. Ωστόσο, η ομάδα πίσω από αυτή τη νέα μελέτη θέλησε να καταλάβει αν υπήρχε μια βάση δεδομένων που να υποστηρίζει τους ισχυρισμούς ότι οι ανησυχίες για την κλιματική αλλαγή προκαλούν τους ανθρώπους να αλλάξουν τις αποφάσεις τους για τεκνοποίηση, και αν ναι, αν έπαιζαν ρόλο και άλλοι παράγοντες παρακίνησης, εκτός από τις ηθικές ανησυχίες.
Η νέα ανάλυση διαπίστωσε ότι σε 12 από τις 13 μελέτες, οι εντονότερες ανησυχίες για την κλιματική αλλαγή σχετίζονταν με την επιθυμία για λιγότερα ή καθόλου παιδιά. Ένας από τους κύριους λόγους για αυτό ήταν η ανησυχία του ατόμου για τα παιδιά του σε έναν κόσμο που πλήττεται από την κλιματική αλλαγή.
Ωστόσο, η ανασκόπηση ανέδειξε επίσης τρεις άλλους παράγοντες, με πρωταρχική ανησυχία τον οικολογικό αντίκτυπο της αναπαραγωγής, καθώς οι άνθρωποι φοβούνταν ότι η απόκτηση παιδιών θα συνέβαλε στον υπερπληθυσμό και την υπερκατανάλωση σε έναν κόσμο με ήδη περιορισμένους πόρους. Σε μικρότερο βαθμό, δύο μελέτες στη Ζάμπια και την Αιθιοπία διαπίστωσαν επίσης ότι οι συμμετέχοντες επιθυμούσαν λιγότερα παιδιά για να καλύψουν τις ανάγκες διαβίωσης σε περιόδους μειωμένης γεωργικής παραγωγικότητας.
Τέλος, τα άτομα σε μια άλλη μελέτη είχαν πολιτικές εκτιμήσεις που οδήγησαν στην απόφασή τους να μην αποκτήσουν παιδιά – με δύο συμμετέχοντες να αναφέρουν μάλιστα ότι η άρνησή τους να αποκτήσουν παιδιά ήταν μια μέθοδος “απεργίας” μέχρι να τεθεί σε ισχύ μια συστημική αλλαγή. Είναι ενδιαφέρον ότι αυτά τα δύο τελευταία θέματα αναφέρθηκαν επίσης από ορισμένους συμμετέχοντες ως λόγοι για την απόκτηση μεγαλύτερου αριθμού παιδιών.
Για παράδειγμα, στη Ζάμπια, οι συμμετέχοντες ανησυχούσαν για την ικανότητά τους να συντηρήσουν την οικογένειά τους χωρίς την οικιακή εργασία που παρείχαν τα επιπλέον παιδιά που βοηθούσαν στις οικιακές εργασίες, καθώς και στη συλλογή νερού και τροφίμων.
Η επικεφαλής συγγραφέας, Hope Dillarstone (πρώην φοιτήτρια του MSc στο UCL Institute for Global Health, δήλωσε: “Οι συμμετέχουσες είναι πολύ τυχερές: “Πρόσφατα τα μέσα ενημέρωσης έδωσαν προσοχή σε έναν αυξανόμενο αριθμό ατόμων που συνυπολογίζουν τις ανησυχίες τους για την κλιματική αλλαγή στα σχέδια τεκνοποίησης. Ωστόσο, ανησυχούσαμε ότι ο δημόσιος λόγος μπορεί να έχει υπεραπλουστεύσει αυτή τη σχέση. “Η πρώτη στο είδος της μελέτη μας δείχνει ότι υπάρχει μια πολύπλοκη και περίπλοκη σχέση μεταξύ της κλιματικής αλλαγής και των αναπαραγωγικών επιλογών, με διαφορές που παρατηρούνται τόσο εντός όσο και μεταξύ των χωρών σε όλο τον κόσμο.
“Η ανάλυσή μας δείχνει ότι πολλοί άνθρωποι όχι μόνο ανησυχούν για την ευημερία του παιδιού τους που μεγαλώνει σε έναν κόσμο αβεβαιότητας, αλλά ότι εξετάζουν επίσης τον αντίκτυπο της απόκτησης παιδιών στο περιβάλλον, την ικανότητα της οικογένειάς τους να συντηρείται και την πολιτική τους.
“Η κατανόηση των λόγων για τους οποίους ορισμένοι άνθρωποι επιλέγουν να προσαρμόσουν τις αναπαραγωγικές τους αποφάσεις ως αποτέλεσμα της κλιματικής αλλαγής μπορεί να αποδειχθεί καθοριστική για τη διαμόρφωση της δημόσιας πολιτικής, δείχνοντας την ανάγκη συνεργασίας μεταξύ των φορέων χάραξης πολιτικής για την ενσωμάτωση των περιβαλλοντικών ανησυχιών σε τοπικό επίπεδο στις εθνικές και διεθνείς πολιτικές για την κλιματική αλλαγή, την ψυχική υγεία και τη σεξουαλική και αναπαραγωγική υγεία”.
