Οι γονείς ξοδεύουν σημαντικά ποσά ενέργειας για να σκεφτούν και να μετριάσουν τους κινδύνους που σχετίζονται με τη χρήση των κινητών τηλεφώνων και του διαδικτύου από τα παιδιά τους. Οι επιπτώσεις του υπερβολικού χρόνου χρήσης της οθόνης στη σωματική και ψυχική υγεία, την ανάπτυξη και την εκπαίδευση των παιδιών αποτελούν κοινή ανησυχία των γονέων.
Νέα έρευνα του Πανεπιστημίου της Νότιας Αυστραλίας δείχνει ότι ιδίως οι μητέρες βιώνουν ένα “αδυσώπητο και έντονο” ψυχικό φορτίο που συνδέεται με την ψηφιακή χρήση των παιδιών τους. Η ερευνήτρια του UniSA Dr. Fae Heaselgrave αποκαλεί αυτό το πρόσθετο φορτίο “έργο ψηφιακής φροντίδας”, το οποίο περιλαμβάνει τις μητέρες να παρακολουθούν την ψηφιακή δραστηριότητα των παιδιών τους, να εξοικειώνονται με τις πλατφόρμες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και να βρίσκουν στρατηγικές για να διαχειρίζονται τη χρήση των μέσων από τα παιδιά τους.
“Σε κοινωνικό επίπεδο, γνωρίζουμε ήδη ότι η χρήση κινητών τηλεφώνων, φορητών υπολογιστών και υπολογιστών στο σπίτι είναι πιο διαδεδομένη από ποτέ. Οι οικογένειες στην Αυστραλία διαθέτουν κατά μέσο όρο σχεδόν οκτώ ψηφιακές συσκευές, με τα παιδιά να κατέχουν έως και τρεις συσκευές το καθένα”, λέει η ίδια. “Αυτό για το οποίο δεν γνωρίζουμε τόσα πολλά είναι η επίδραση που έχει η χρήση ψηφιακών μέσων από τα παιδιά στο ρόλο της μητέρας. Η ψηφιακή εργασία φροντίδας – η οποία αποτελεί προέκταση του ευρύτερου μη αμειβόμενου ρόλου φροντίδας που παρέχουν οι μητέρες στο σπίτι – είναι συχνότερα ο τομέας των γυναικών, καθώς οι μητέρες τείνουν να είναι οι κύριοι φροντιστές.
“Αυτό σημαίνει ότι η αυξημένη χρήση των ψηφιακών συσκευών έχει μεγαλύτερο αντίκτυπο στις μητέρες όσον αφορά την απαίτηση περισσότερου χρόνου, ενέργειας και πνευματικής και γνωστικής εργασίας, η οποία μπορεί επίσης να επηρεάσει τις επαγγελματικές τους επιλογές και τα πρότυπα αμειβόμενης εργασίας”. Σε μια σειρά συνεντεύξεων με μητέρες της Αδελαΐδας με παιδιά ηλικίας 9 έως 16 ετών, ο Δρ Heaselgrave διαπίστωσε ότι η ψηφιακή εργασία φροντίδας εντείνει τη σύγχρονη μητρότητα, καθώς απαιτεί πρόσθετη επένδυση χρόνου και ενέργειας για την παρακολούθηση της χρήσης των ψηφιακών μέσων από τα παιδιά.
Ορισμένες μητέρες παρατήρησαν ότι η ψηφιακή εργασία στο σπίτι, η οποία απαιτεί τη χρήση tablet ή φορητών υπολογιστών αντί για τα παραδοσιακά στυλό, χαρτί και σχολικά βιβλία, μπορεί να καταστήσει δύσκολο τον καθορισμό κανόνων ή κατευθυντήριων γραμμών σχετικά με τη χρήση των μέσων ενημέρωσης, επειδή τα παιδιά πρέπει να χρησιμοποιούν μια συσκευή για να ολοκληρώσουν εργασίες που σχετίζονται με το σχολείο.
“Το γεγονός ότι οι συσκευές παρέχουν επίσης πολλές πηγές απόσπασης της προσοχής, συμπεριλαμβανομένων εκείνων για ψυχαγωγία και κοινωνική αλληλεπίδραση, προσθέτει ένα ακόμη επίπεδο πολυπλοκότητας στην ψηφιακή φροντίδα”, λέει ο Δρ Heaselgrave. Η χρήση διαφορετικών στρατηγικών, όπως ο περιορισμός ή η παρακολούθηση της ψηφιακής χρήσης των παιδιών τους ή η ενεργή συμμετοχή και η εκμάθηση περισσότερων πληροφοριών σχετικά με αυτήν, μιλώντας με τα παιδιά για τη χρήση τους, αντικατοπτρίζει μερικές από τις εργασίες ψηφιακής φροντίδας που αναλαμβάνουν οι μητέρες.
Επίσης, διαπραγματεύονται για μεγαλύτερη πρόσβαση των παιδιών τους στα ψηφιακά μέσα, όπως η μητέρα δύο παιδιών Olivia, η οποία λέει ότι ο σύζυγός της, ο οποίος περιορίζει τακτικά τη χρήση του τηλεφώνου της κόρης τους, δεν κατανοεί τη σημασία των ψηφιακών μέσων στη ζωή των παιδιών τους. “Δεν ξέρω αν έχει ξεχάσει πώς είναι να είσαι έφηβος, αλλά οι φίλοι είναι το παν όταν είσαι έφηβος και αν δεν έχεις επαφή μαζί τους έστω και για πέντε ώρες αυτό μπορεί να είναι καταστροφικό”, λέει. Ο Δρ Heaselgrave λέει ότι η έρευνα διαπίστωσε ότι το εύρος των εργασιών ψηφιακής φροντίδας είναι έντονο, συνεχές και ανυποχώρητο και μπορεί να επιβαρύνει σωματικά και συναισθηματικά τις μητέρες.
“Ακόμη και από τον χώρο εργασίας οι μητέρες είναι πάντα “μητέρες”, καθώς διαχειρίζονται τηλεφωνικά μηνύματα με τα παιδιά κατά τη διάρκεια της ημέρας, για να συντονίσουν την παραλαβή από το σχολείο και να ελέγξουν την ευημερία τους”, λέει. “Αυτή η ένταση μπορεί να εξηγεί γιατί μερικές μητέρες ενθαρρύνουν τα παιδιά να χρησιμοποιούν ψηφιακά μέσα, ώστε οι ίδιες να κάνουν ένα διάλειμμα”. Όπως το έθεσε η Anita, μία από τις μητέρες της μελέτης, “μερικές φορές επιλέγεις την εύκολη λύση και τα αφήνεις να χρησιμοποιήσουν το iPad, επειδή απλά θέλεις να κάτσεις και να κάνεις “αααα!” για πέντε λεπτά”.
Ο Δρ Heaselgrave λέει ότι η σύγχρονη μητρότητα σε ένα ψηφιακό σπίτι είναι ένας σύνθετος ρόλος. “Πρέπει να μάθουμε περισσότερα για το πώς επηρεάζονται οι μητέρες – κοινωνικά, ψυχικά και οικονομικά – από αυτές τις αλλαγές”, λέει. “Εν τω μεταξύ, μπορούμε όλοι να κάνουμε περισσότερα για να βοηθήσουμε τις μητέρες μας να αισθάνονται ότι εκτιμώνται και εκτιμώνται για το ψηφιακό έργο φροντίδας που παρέχουν”.
