Τα παιδιά μπορούν να παραμείνουν απασχολημένα με διάφορους τύπους παιχνιδιού, τονώνοντας την ανάπτυξη του εγκεφάλου και των δεξιοτήτων τους. Μάλιστα, οι διαφορετικές μορφές παιχνιδιού μπορούν να «ξεκλειδώσουν« διαφορετικά ερεθίσματα και να κάνουν τα παιδιά να θέλουν εξερευνήσουν και να βιώσουν διαφορετικά πράγματα και καταστάσεις.
Μέσα από το παιχνίδι, ό,τι και αν είναι αυτό, ένα παιδί μαθαίνει να συνεργάζεται, να δρα, να αλληλεπιδρά και να μαθαίνει. Παράλληλα, εξασκεί δεξιότητες, ανακαλύπτει νέες, εξάπτει τη δημιουργικότητα τους και τα μαθαίνει να επιλύει αποτελεσματικά τις όποιες συγκρούσεις μέσω της λεκτικής επικοινωνίας.
Επιπλέον, το παιχνίδι μπορεί να σχετίζεται ακόμα και με τις διάφορες ακαδημαϊκές δεξιότητες, όπως τα μαθηματικά, οι επιστήμες, η γλώσσα και η ανάγνωση. Δεδομένου ότι το παιχνίδι επηρεάζει πολλαπλά χαρακτηριστικά, ένα παιδί θα μπορούσε να βιώσει σωματική, πνευματική και κοινωνική ανάπτυξη μέσω του παιχνιδιού. Να σημειωθεί επίσης πως το παιχνίδι χαλαρώνει το παιδί και δυναμώνει τους μύες του.
Διαφορετικοί τύποι παιχνιδιού
Υπάρχουν διαφορετικοί τύποι παιχνιδιού, ανάλογα με τον τρόπο με τον οποίο παίζει ένα παιδί.
Αναλυτικότερα:
-
Παιχνίδι χωρίς απασχόληση: Τα μωρά συνήθως βιώνουν αυτό το είδος παιχνιδιού, το οποίο μοιάζει περισσότερο με πειραματισμό. Σε αυτό το είδος παιχνιδιού, τα μωρά εξερευνούν τα απτά υλικά γύρω τους και ανακαλύπτουν πώς λειτουργεί το σώμα τους. Μαθαίνουν επίσης να χειρίζονται αντικείμενα γύρω τους και να ασκούν αυτοέλεγχο. Αυτό τα βοηθά να προετοιμαστούν για μελλοντική εξερεύνηση.
-
Μοναχικό παιχνίδι: Αυτό το στάδιο εμφανίζεται στα νήπια μεταξύ δύο και τριών ετών. Στο μοναχικό παιχνίδι, το παιδί ασχολείται με την αυτοψυχαγωγία και δεν απαιτεί τη συμμετοχή κανενός. Μπορεί επίσης να μην παρατηρεί καν άλλα νήπια. Οι γονείς μπορεί να ανησυχούν για την αυτοαπομόνωση του παιδιού τους, αλλά είναι απολύτως φυσιολογικό. Μερικά παραδείγματα μοναχικού παιχνιδιού είναι όταν ένα νήπιο είναι μόνο του και ξεφυλλίζει ένα βιβλίο ή φτιάχνει ένα παζλ. Παιχνίδια τέτοιου είδους προετοιμάζουν το παιδί ώστε να μπορεί να παίξει με άλλους στο μέλλον, αλλά, κυρίως, το κάνει αυτάρκη, εξασκώντας παράλληλα τις κινητικές και πνευματικές του δεξιότητες.
-
Παιχνίδι με θεατές: Κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού του θεατή, το παιδί ενεργεί ως θεατής και παρατηρεί τα άλλα παιδιά να παίζουν αντί να συμμετέχει. Είναι ένα φυσιολογικό στάδιο στην ανάπτυξη ενός παιδιού και δεν σημαίνει απαραίτητα ότι το παιδί είναι διστακτικό ή ότι μπορεί να φοβάται να εμπλακεί με τους άλλους. Αντιθέτως, παρακολουθώντας, μαθαίνει για τα άλλα παιδιά, ενημερώνεται για τη χρήση των υλικών, καθώς και για την κοινωνική αλληλεπίδραση μεταξύ των ανθρώπων. Επιπλέον, μαθαίνει νέους τρόπους για να εξερευνά τον κόσμο, αλλά και να χειρίζεται αντικείμενα, παρατηρώντας τους άλλους.
-
Παράλληλο παιχνίδι: Είναι όταν τα παιδιά παίζουν κοντά το ένα στο άλλο, αλλά δεν εμπλέκονται μεταξύ τους. Κατά τη διάρκεια του παράλληλου παιχνιδιού, ένα παιδί μαθαίνει να παίζει χωρίς να ενοχλεί ή να επηρεάζει κάποιο άλλο. Ένα παράδειγμα είναι όταν δύο παιδιά παίζουν με τα αντίστοιχα αυτοκινητάκια, αλλά χωρίς να αλληλεπιδρούν μεταξύ τους. Τα παιδιά μπορεί να προσπαθήσουν να παρατηρήσουν και να αντιγράψουν το ένα το άλλο από περιέργεια. Η συγκεκριμένη μορφή παιχνιδιού μοιάζει περισσότερο με προθέρμανση, δηλαδή, με έναν τρόπο να μαθαίνει το παιδί, σιωπηλά, με διαφορετικούς τρόπους να εμπλέκεται ή να αλληλεπιδρά με τους γύρω του. Αυτό το είδος παιχνιδιού βοηθά επίσης το παιδί να εξασκεί τις νέες τους δεξιότητες.
-
Συνειρμικό παιχνίδι: Είναι το πρώτο βήμα ώστε ένα παιδί να μάθει να διασκεδάζει μαζί με τους άλλους. Κατά τη διάρκεια του συνειρμικού παιχνιδιού, το παιδί ενδιαφέρεται να κάνει τις ίδιες δραστηριότητες ή να χρησιμοποιεί τα ίδια παιχνίδια με τους άλλους, χωρίς όμως να αλληλεπιδρά μαζί τους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το παιχνίδι στην παιδική χαρά, όταν τα παιδιά παίζουν στην ίδια τσουλήθρα, ωστόσο το καθένα εκτελεί διαφορετική δραστηριότητα, όπως ολίσθηση, αναρρίχηση ή άλμα. Αυτή η μορφή παιχνιδιού, επιτρέπει στο παιδί να εξασκηθεί σε αυτό που έχει παρατηρήσει στο παιχνίδι του θεατή, αλλά και στο παράλληλο παιχνίδι. Επιπλέον, θέτει τα θεμέλια για την ανάπτυξη νέων επικοινωνιακών και κοινωνικών δεξιοτήτων για τη συνεργασία με άλλα παιδιά, αλλά και με τους ενήλικες.
-
Συνεργατικό παιχνίδι: Κατά τη διάρκεια του συνεργατικού παιχνιδιού, ένα παιδί μαθαίνει να συντονίζεται και να συνεργάζεται με άλλους. Δεν ενδιαφέρεται μόνο για τη δραστηριότητα, αλλά και για τα παιδιά που συμμετέχουν σε αυτή. Δεδομένου ότι το παιδί μαθαίνει ακόμη να κοινωνικοποιείται, μπορεί να είναι δύσκολο για αυτό να μοιράζεται, να διαπραγματεύεται και να συμβιβάζεται για τον έλεγχο. Αυτός ο τύπος παιχνιδιού, επομένως, περιλαμβάνει συγκρούσεις, οι οποίες είναι απολύτως φυσιολογικές. Το συνεργατικό παιδί βοηθά τα παιδιά να παρατηρήσουν και να μάθουν έτσι την επίλυση προβλημάτων, την επίλυση συγκρούσεων και την ομαδική εργασία. Επιπλέον, τα μαθαίνει να δημιουργούν ομαδικούς στόχους ή να θέτουν κανόνες για ένα παιχνίδι.
-
Ψηφιακό παιχνίδι: Υπάρχουν διάφορες μορφές τεχνολογίας που προσφέρουν καλό περιεχόμενο με υψηλό πεδίο εμπλοκής και μάθησης για τα παιδιά. Παρόλο που το ψηφιακό παιχνίδι, συμπεριλαμβανομένων των βιντεοπαιχνιδιών, έχει περιορισμούς όσον αφορά τη σωματική δραστηριότητα, παρέχει γνωστική διέγερση όταν χρησιμοποιείται σωστά και υπό γονεϊκή καθοδήγηση. Ειδικότερα, δημιουργεί ένα νέο επίπεδο αλληλεπίδρασης και μια ξεχωριστή μαθησιακή εμπειρία, ενισχύει τον ψηφιακό γραμματισμό και τις δεξιότητες πληροφορικής. Θα μπορούσε επίσης να βελτιώσει τη μάθηση και τις ακαδημαϊκές επιδόσεις.
-
Ενεργό παιχνίδι: Περιλαμβάνει τη σωματική κίνηση των παιδιών και μπορεί να λάβει χώρα σε εσωτερικούς ή εξωτερικούς χώρους. Μπορεί να περιλαμβάνει αθλήματα και δραστηριότητες όπως το ποδόσφαιρο, το μπάσκετ, τις διαδρομές με εμπόδια κ.ο.κ. Το ενεργητικό παιχνίδι θα μπορούσε να βοηθήσει ένα παιδί να αναγνωρίσει τους δικούς του περιορισμούς και να εξασκήσει τις δεξιότητες που μαθαίνει σε άλλα είδη παιχνιδιού. Το παιδί μπορεί επίσης να ασκήσει και να εξασκήσει τις αδρές κινητικές του δεξιότητες. Επίσης, ενισχύει την επιμονή, την επιμονή και την προσοχή, ενώ το παιδί συνηθίζει στην ευτυχία της νίκης και στην απογοήτευση της ήττας. Αυτό το είδος παιχνιδιού βελτιώνει την υγιή ανταγωνιστικότητα μεταξύ των παιδιών και παράλληλα ευνοεί περισσότερο την ενίσχυση της αντοχής και της σωματικής υγείας του παιδιού.
-
Δημιουργικό παιχνίδι: Περιλαμβάνει την αξιοποίηση της φαντασίας, της δημιουργικότητας και των εφευρετικών ιδεών του παιδιού. Θα μπορούσε επίσης να αποτελέσει διέξοδο για τις σκέψεις και τις εκφράσεις ενός παιδιού. Το δημιουργικό παιχνίδι αποτελείται από διάφορες καλλιτεχνικές δραστηριότητες, όπως η ζωγραφική, ο χορός, το τραγούδι και η υποκριτική.Το δημιουργικό παιχνίδι είναι ένα από τα πιο δημοφιλή είδη του παιχνιδιού και μάλιστα, εμπνέει τα παιδιά να είναι καινοτόμα και να σκέφτονται έξω από τα συνηθισμένα. Μπορεί να παρακινήσει τα παιδιά να ακολουθήσουν τα ενδιαφέροντά τους, να τα οδηγήσει σε μελλοντικούς εφευρέτες και καινοτόμους.
Κλείνοντας, να σημειωθεί πως το παιχνίδι είναι απαραίτητο για τη συνολική ανάπτυξη και εξέλιξη ενός παιδιού και γι’ αυτό το λόγο είναι σημαντικό οι γονείς να εμπλέκουν τα παιδιά τους σε κατάλληλα για την ηλικία τους παιχνίδια και δραστηριότητες από μικρή ηλικία.
