Τα μικρά μωρά βγάζουν πολλά τσιρίγματα, ήχους που μοιάζουν με φωνήεντα, γρυλίσματα και σύντομους ήχους που μοιάζουν με λέξεις, όπως “ba” ή “aga”. Αυτοί οι πρόδρομοι της ομιλίας ή “πρωτόφωνα” αντικαθίστανται αργότερα από τις πρώτες λέξεις και, τελικά, από ολόκληρες φράσεις και προτάσεις. Ενώ ορισμένα βρέφη είναι από τη φύση τους πιο “ομιλητικά” από άλλα, μια νέα μελέτη που αναφέρθηκε στο iScience επιβεβαιώνει ότι υπάρχουν διαφορές μεταξύ ανδρών και γυναικών στον αριθμό αυτών των ήχων.
Σε γενικές γραμμές, διαπίστωσαν ότι τα αρσενικά βρέφη “μιλούν” περισσότερο από τα θηλυκά βρέφη κατά τον πρώτο χρόνο. Αν και η έρευνα επιβεβαιώνει προηγούμενα ευρήματα από μια πολύ μικρότερη μελέτη της ίδιας ομάδας, εξακολουθούν να αποτελούν έκπληξη. Αυτό συμβαίνει επειδή υπάρχει μια κοινή και μακροχρόνια πεποίθηση ότι τα θηλυκά έχουν ένα αξιόπιστο πλεονέκτημα έναντι των αρσενικών στη γλώσσα. Έχουν επίσης ενδιαφέρουσες συνέπειες για τα εξελικτικά θεμέλια της γλώσσας, λένε οι ερευνητές.
“Πιστεύεται ευρέως ότι τα θηλυκά έχουν ένα μικρό αλλά διακριτό πλεονέκτημα έναντι των αρσενικών στη γλώσσα”, λέει ο D. Kimbrough Oller του Πανεπιστημίου του Μέμφις στο Τενεσί. Και τονίζει επίσης: “Αλλά κατά τον πρώτο χρόνο, τα αρσενικά έχει αποδειχθεί ότι παράγουν περισσότερη φωνή που μοιάζει με ομιλία από ό,τι τα θηλυκά”. Το προφανές πρώιμο πλεονέκτημα των αρσενικών βρεφών στην ανάπτυξη της γλώσσας δεν διαρκεί ωστόσο. “Ενώ τα αγόρια εμφάνιζαν υψηλότερα ποσοστά φωνητικής έκφρασης κατά τον πρώτο χρόνο, τα κορίτσια έφτασαν και προσπέρασαν τα αγόρια μέχρι το τέλος του δεύτερου έτους”, λέει ο Oller.
Ο Oller και οι συνεργάτες του δεν είχαν σκοπό να εξετάσουν καθόλου τη διαφορά φύλου. Το κύριο ενδιαφέρον τους είναι η προέλευση της γλώσσας στη βρεφική ηλικία. Αν έπρεπε να μαντέψουν, θα προέβλεπαν ότι τα θηλυκά βρέφη θα μπορούσαν να βγάλουν περισσότερους ήχους από τα αρσενικά. Αλλά πήραν το ίδιο αποτέλεσμα σε μια προηγούμενη δημοσίευση που αναφέρθηκε στο Current Biology το 2020.
Στη νέα μελέτη, κοίταξαν να δουν αν θα μπορούσαν να διακρίνουν το ίδιο μοτίβο σε μια πολύ μεγαλύτερη μελέτη. Ο Oller λέει ότι το μέγεθος του εν λόγω δείγματος είναι “τεράστιο”, περιλαμβάνοντας περισσότερες από 450.000 ώρες ολοήμερων ηχογραφήσεων από 5.899 βρέφη, χρησιμοποιώντας μια συσκευή περίπου στο μέγεθος ενός iPod. Οι καταγραφές αυτές αναλύθηκαν αυτόματα για να καταμετρηθούν οι εκφράσεις των βρεφών και των ενηλίκων κατά τα πρώτα 2 χρόνια της ζωής τους. “Πρόκειται για το μεγαλύτερο δείγμα για οποιαδήποτε μελέτη που έχει διεξαχθεί ποτέ για τη γλωσσική ανάπτυξη, απ’ όσο γνωρίζουμε”, αναφέρει ο Oller.
Συνολικά, τα δεδομένα έδειξαν ότι τα αρσενικά βρέφη έκαναν 10% περισσότερες εκφωνήσεις κατά τον πρώτο χρόνο σε σύγκριση με τα θηλυκά. Στο δεύτερο έτος, η διαφορά άλλαξε κατεύθυνση, με τα θηλυκά βρέφη να κάνουν περίπου 7% περισσότερες εκφωνήσεις από τα αρσενικά. Αυτές οι διαφορές παρατηρήθηκαν παρόλο που ο αριθμός των λέξεων που μιλούσαν οι ενήλικες που φρόντιζαν αυτά τα βρέφη ήταν υψηλότερος για τα θηλυκά βρέφη και στα δύο έτη σε σύγκριση με τα αρσενικά.
Οι ερευνητές λένε ότι είναι πιθανό τα αρσενικά βρέφη να είναι πιο ομιλητικά από νωρίς, απλώς επειδή είναι πιο δραστήρια γενικά. Αλλά τα δεδομένα δεν φαίνεται να υποστηρίζουν κάτι τέτοιο, δεδομένου ότι οι αυξημένες φωνές στα αρσενικά βρέφη εξαφανίζονται μέχρι τους 16 μήνες, ενώ το μεγαλύτερο επίπεδο σωματικής τους δραστηριότητας δεν εξαφανίζεται. Αλλά τα ευρήματα μπορεί να ταιριάζουν με μια εξελικτική θεωρία ότι τα βρέφη κάνουν τόσους πολλούς ήχους νωρίς για να εκφράσουν την ευεξία τους και να βελτιώσουν τις δικές τους πιθανότητες επιβίωσης, προτείνει ο Oller.
Γιατί, λοιπόν, τα αρσενικά βρέφη να είναι πιο ομιλητικά από τα θηλυκά τον πρώτο χρόνο και όχι αργότερα; “Πιστεύουμε ότι μπορεί να οφείλεται στο γεγονός ότι τα αγόρια είναι πιο ευάλωτα στο θάνατο κατά τον πρώτο χρόνο από ό,τι τα κορίτσια, και δεδομένου ότι τόσοι πολλοί θάνατοι αρσενικών συμβαίνουν κατά τον πρώτο χρόνο, τα αγόρια μπορεί να βρίσκονταν υπό ιδιαίτερα υψηλή πίεση επιλογής για να παράγουν φωνητικά σήματα φυσικής κατάστασης”, λέει ο Oller. Μέχρι το δεύτερο έτος της ζωής, καθώς τα ποσοστά θανάτων μειώνονται δραματικά σε όλους τους πληθυσμούς, προσθέτει, “η πίεση για ειδικά σήματα καταλληλότητας είναι χαμηλότερη τόσο για τα αγόρια όσο και για τα κορίτσια”.
“Αναμένουμε ότι οι φροντιστές θα δείξουν διακριτές αντιδράσεις ενδιαφέροντος και γοητείας από τους ήχους που μοιάζουν με ομιλία, δείκτες ότι η σηματοδότηση της φυσικής κατάστασης από το μωρό προκαλεί πραγματικά συναισθήματα στοργής και προθυμίας να επενδύσουν στην ευημερία των βρεφών που φωνάζουν ιδιαίτερα αποτελεσματικά”, λέει ο Oller. Και καταλήγει λέγοντας: “Αναρωτιόμαστε πώς θα αντιδράσουν οι φροντιστές στους ήχους που μοιάζουν με ομιλία των αγοριών και των κοριτσιών. Αλλά ίσως πρέπει να τους πουν ποια βρέφη είναι ποια, γιατί δεν ξέρουμε καν αν το φύλο μπορεί να διακριθεί μόνο από τις φωνές”.
