Η χορήγηση υψηλών συγκεντρώσεων οξυγόνου σε πολύ πρόωρα μωρά αμέσως μετά τη γέννηση μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο θανάτου κατά 50%, σε σύγκριση με χαμηλότερα επίπεδα οξυγόνου, λέει νέα έρευνα με επικεφαλής τους ερευνητές του Πανεπιστημίου του Σίδνεϊ.
Όταν γεννιούνται πρόωρα μωρά, μερικές φορές χρειάζονται βοήθεια για την αναπνοή επειδή οι πνεύμονές τους δεν έχουν τελειώσει την ανάπτυξη τους. Για να βοηθήσουν τα μωρά κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας, οι γιατροί μπορεί να τους δώσουν επιπλέον οξυγόνο μέσω μιας αναπνευστικής μάσκας ή ενός αναπνευστικού σωλήνα.
Η μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο JAMA Pediatrics, εξέτασε δεδομένα κλινικών δοκιμών και αποτελέσματα για περισσότερα από χίλια πρόωρα μωρά στα οποία δόθηκαν διαφορετικές συγκεντρώσεις οξυγόνου. Αυτό περιελάμβανε χαμηλές συγκεντρώσεις οξυγόνου (~30 τοις εκατό), ενδιάμεσες (~50-65 τοις εκατό) ή υψηλές (~90 τοις εκατό).
Αυτή η μελέτη διαπίστωσε ότι για μωρά που γεννήθηκαν πρόωρα, σε λιγότερο από 32 εβδομάδες (λιγότερο από τα τρία τέταρτα της πλήρους εγκυμοσύνης), η έναρξη της ανάνηψης με υψηλές συγκεντρώσεις οξυγόνου (90 τοις εκατό ή μεγαλύτερη), θα μπορούσε να αυξήσει τις πιθανότητες επιβίωσης σε σύγκριση με χαμηλά επίπεδα (21 έως 30 τοις εκατό). Για σύγκριση, ο αέρας που αναπνέουμε, γνωστός και ως «αέρας δωματίου» έχει μόνο περίπου 21% οξυγόνο.
Όταν ένας γιατρός παρέχει οξυγόνο σε μωρά που χρειάζονται βοήθεια στην αναπνοή, υπάρχει μια συσκευή που ρυθμίζει τον τρόπο με τον οποίο το οξυγόνο αναμιγνύεται μεταξύ τους για να επιτευχθεί η επιθυμητή συγκέντρωση.
Οι ερευνητές πιστεύουν ότι υψηλότερα αρχικά επίπεδα οξυγόνου μπορεί να ξεκινήσουν την ανεξάρτητη αναπνοή, αλλά απαιτείται περισσότερη έρευνα για να διερευνηθεί η υποκείμενη αιτία αυτού του αποτελέσματος.
Οι ερευνητές τονίζουν ότι πρόσθετες μεγάλες μελέτες θα είναι σημαντικές για να επιβεβαιωθεί αυτό το εύρημα και ότι ακόμη και όταν ξεκινάμε με υψηλό οξυγόνο, πρέπει να προσαρμοστεί σε χαμηλότερα επίπεδα γρήγορα για να αποφευχθεί η υπεροξία (δηλητηρίαση από οξυγόνο).
Ο τρόπος με τον οποίο παρέχεται το οξυγόνο κατά τα πρώτα 10 λεπτά της ζωής του βρέφους είναι κρίσιμος. Οι γιατροί μπορεί να δώσουν στο μωρό υψηλά επίπεδα οξυγόνου στην αρχή, αλλά στη συνέχεια παρακολουθούν τα ζωτικά σημεία και προσαρμόζουν συνεχώς το οξυγόνο για να αποφύγουν την υπερβολική ή υποέκθεση.
Εάν επιβεβαιωθούν σε μελλοντικές μελέτες, τα ευρήματα αμφισβητούν τις τρέχουσες διεθνείς συστάσεις που προτείνουν να δίνεται στα πρόωρα μωρά την ίδια ποσότητα οξυγόνου με τα μωρά που γεννιούνται στη λήξη, 21% έως 30% οξυγόνο (αέρας δωματίου), αντί για επιπλέον οξυγόνο.
Αυτή η μελέτη καταδεικνύει επίσης ότι μπορεί να μην υπάρχει μια προσέγγιση που να ταιριάζει σε όλους και τα μωρά που γεννιούνται πρόωρα μπορεί να έχουν διαφορετικές ανάγκες από τα μωρά που γεννιούνται στη λήξη. Σε όλο τον κόσμο, περισσότερα από 13 εκατομμύρια μωρά γεννιούνται πρόωρα κάθε χρόνο και σχεδόν 1 εκατομμύριο πεθαίνουν λίγο μετά τη γέννηση.
«Η διασφάλιση της σωστής θεραπείας για τα πολύ πρόωρα βρέφη από την αρχή τα θέτει για να ζήσουν υγιείς ζωές. Δεν υπάρχει καλύτερος χρόνος για παρέμβαση από αμέσως μετά τη γέννηση», δήλωσε ο επικεφαλής συγγραφέας Δρ Τζέιμς Σωτηρόπουλος από το Κέντρο Κλινικών Δοκιμών NHMRC του Πανεπιστημίου του Σίδνεϊ. Και τόνισε: «Ο στόχος είναι να βρούμε τη σωστή ισορροπία – πώς δίνουμε αρκετό οξυγόνο για να αποτρέψουμε τον θάνατο και την αναπηρία, αλλά να μην βλάψουμε ζωτικά όργανα».
«Αν και πολλά υποσχόμενα και δυνητικά αλλάζουν την πρακτική, αυτά τα ευρήματα θα πρέπει να επιβεβαιωθούν σε μελλοντικές μεγαλύτερες μελέτες», είπε αμέσως μετά. Ιστορικά, οξυγόνο με συγκέντρωση 100 τοις εκατό χρησιμοποιήθηκε για την ανάνηψη όλων των νεογέννητων βρεφών.
Ωστόσο, λόγω μελετών που διαπίστωσαν ότι οι υψηλές συγκεντρώσεις οξυγόνου με την πάροδο του χρόνου μπορεί να οδηγήσουν σε υπεροξία και επακόλουθη βλάβη οργάνων, το 2010 προκάλεσε αλλαγές στις διεθνείς θεραπευτικές συστάσεις για τη χρήση μικτού οξυγόνου (ξεκινώντας με χαμηλό οξυγόνο) για πρόωρα βρέφη.
Ωστόσο, οι ερευνητές λένε ότι η αλλαγή βασίστηκε κυρίως σε στοιχεία για τελειόμηνα βρέφη, τα οποία έχουν πλήρως αναπτυγμένους πνεύμονες και που συχνά δεν είναι τόσο άρρωστα όσο τα πρόωρα βρέφη. Μέχρι σήμερα, υπάρχουν λίγα πειστικά στοιχεία που να καθοδηγούν τις βέλτιστες πρακτικές για τα πρόωρα βρέφη. Οι ερευνητές τονίζουν ότι τα ευρήματα δεν πρέπει να ελαχιστοποιούν τους κινδύνους της υπεροξίας.
«Η συζήτηση γύρω από το πόσο ακριβώς οξυγόνο είναι καλύτερο για τα εξαιρετικά πρόωρα μωρά είναι ακόμη σε εξέλιξη, αλλά, τελικά, όλοι έχουν τον ίδιο κοινό στόχο να καθορίσουν την καλύτερη θεραπεία για τα νεογέννητα», δήλωσε η Δρ Anna Lene Seidler από το NHMRC Clinical Trials Centre. Και τόνισε: «Τα ευρήματά μας, μαζί με όλες τις άλλες έρευνες που γίνονται αυτή τη στιγμή, μπορεί να βοηθήσουν τα πιο ευάλωτα πρόωρα βρέφη να έχουν τις καλύτερες πιθανότητες επιβίωσης».
«Είμαστε πολύ τυχεροί που συνεργαζόμαστε με μια άκρως συνεργαζόμενη διεθνή ομάδα για αυτό το ζήτημα, ορισμένοι από τους οποίους το μελετούν εδώ και δεκαετίες. Η ποικίλη τεχνογνωσία και εμπειρία της ομάδας είναι ένα σημαντικό πλεονέκτημα αυτής της δουλειάς», δήλωσε ο Δρ Σωτηρόπουλος.
