Σε παγκόσμιο επίπεδο, η κατάθλιψη είναι η κύρια αιτία κακής υγείας και αναπηρίας. Περισσότεροι από 264 εκατομμύρια άνθρωποι πλήττονται και τουλάχιστον το 25% όλων των γυναικών και το 15% όλων των ανδρών βιώνουν κατάθλιψη που απαιτεί θεραπεία σε κάποια στιγμή της ζωής τους.
Η πιθανότητα ότι τα αντισυλληπτικά χάπια μπορεί να έχουν αρνητικές επιπτώσεις στην ψυχική υγεία και να οδηγούν ακόμη και σε κατάθλιψη συζητείται εδώ και καιρό. Αν και πολλές γυναίκες επιλέγουν να σταματήσουν τη χρήση αντισυλληπτικών χαπιών λόγω της επίδρασης στη διάθεσή τους, μέχρι τώρα η εικόνα που προκύπτει από την έρευνα δεν ήταν ξεκάθαρη. Η παρούσα μελέτη είναι μία από τις μεγαλύτερες και ευρύτερες μέχρι σήμερα, παρακολουθώντας περισσότερες από ένα τέταρτο του εκατομμυρίου γυναίκες από τη UK Biobank από τη γέννηση έως την εμμηνόπαυση.
Οι ερευνητές συνέλεξαν στοιχεία σχετικά με τη χρήση αντισυλληπτικών χαπιών από τις γυναίκες, τη χρονική στιγμή κατά την οποία διαγνώστηκαν για πρώτη φορά με κατάθλιψη και πότε παρουσίασαν για πρώτη φορά συμπτώματα κατάθλιψης χωρίς να λάβουν διάγνωση. Η μέθοδος αντισύλληψης που μελετήθηκε ήταν τα συνδυασμένα αντισυλληπτικά χάπια, τα οποία περιέχουν προγεσταγόνο, μια ένωση που μοιάζει με την ορμόνη προγεστερόνη, και οιστρογόνα. Το προγεσταγόνο εμποδίζει την ωορρηξία και πυκνώνει την τραχηλική βλέννα για να εμποδίσει την είσοδο των σπερματοζωαρίων στη μήτρα, ενώ το οιστρογόνο λεπταίνει την επένδυση της μήτρας για να εμποδίσει την εμφύτευση ενός γονιμοποιημένου ωαρίου.
“Παρόλο που η αντισύλληψη έχει πολλά πλεονεκτήματα για τις γυναίκες, τόσο οι ιατροί όσο και οι ασθενείς θα πρέπει να ενημερώνονται για τις παρενέργειες που εντοπίστηκαν σε αυτή και σε προηγούμενες έρευνες”, λέει η Therese Johansson του Τμήματος Ανοσολογίας, Γενετικής και Παθολογίας του Πανεπιστημίου της Ουψάλα, μία από τους ερευνητές που ηγήθηκαν της μελέτης.
Σύμφωνα με τη μελέτη, οι γυναίκες που άρχισαν να χρησιμοποιούν αντισυλληπτικά χάπια ως έφηβες είχαν 130% υψηλότερη συχνότητα εμφάνισης συμπτωμάτων κατάθλιψης, ενώ η αντίστοιχη αύξηση μεταξύ των ενήλικων χρηστών ήταν 92%. “Η ισχυρή επίδραση των αντισυλληπτικών χαπιών στους εφήβους μπορεί να αποδοθεί στις ορμονικές αλλαγές που προκαλεί η εφηβεία. Καθώς οι γυναίκες σε αυτή την ηλικιακή ομάδα έχουν ήδη βιώσει σημαντικές ορμονικές αλλαγές, μπορεί να είναι πιο δεκτικές όχι μόνο στις ορμονικές αλλαγές αλλά και σε άλλες εμπειρίες της ζωής”, λέει η Johansson.
Οι ερευνητές μπόρεσαν επίσης να διαπιστώσουν ότι η αυξημένη συχνότητα εμφάνισης κατάθλιψης μειώθηκε όταν οι γυναίκες συνέχισαν να χρησιμοποιούν αντισυλληπτικά χάπια μετά τα δύο πρώτα χρόνια. Ωστόσο, οι έφηβες χρήστες αντισυλληπτικών χαπιών εξακολουθούσαν να έχουν αυξημένη συχνότητα εμφάνισης κατάθλιψης ακόμη και μετά τη διακοπή της χρήσης του χαπιού, κάτι που δεν παρατηρήθηκε στους ενήλικες χρήστες αντισυλληπτικών χαπιών.
Και συνέχισε λέγοντας: “Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι οι περισσότερες γυναίκες ανέχονται καλά τις εξωτερικές ορμόνες, χωρίς να παρουσιάζουν αρνητικές επιπτώσεις στη διάθεσή τους, οπότε τα συνδυασμένα αντισυλληπτικά χάπια αποτελούν μια εξαιρετική επιλογή για πολλές γυναίκες. Τα αντισυλληπτικά χάπια επιτρέπουν στις γυναίκες να αποφύγουν τις απρογραμμάτιστες εγκυμοσύνες και μπορούν επίσης να προλάβουν ασθένειες που πλήττουν τις γυναίκες, συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου των ωοθηκών και της μήτρας. Ωστόσο, ορισμένες γυναίκες μπορεί να έχουν αυξημένο κίνδυνο κατάθλιψης μετά την έναρξη χρήσης αντισυλληπτικών χαπιών”.
Τα ευρήματα της μελέτης επισημαίνουν την ανάγκη οι επαγγελματίες υγείας να είναι περισσότερο ενήμεροι για τις πιθανές συνδέσεις μεταξύ διαφόρων συστημάτων του σώματος, όπως η κατάθλιψη και η χρήση αντισυλληπτικών χαπιών. Οι ερευνητές καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι είναι σημαντικό οι πάροχοι φροντίδας να ενημερώνουν τις γυναίκες που σκέφτονται να χρησιμοποιήσουν αντισυλληπτικά χάπια για τον πιθανό κίνδυνο κατάθλιψης ως παρενέργεια του φαρμάκου.
“Δεδομένου ότι στη μελέτη αυτή ερευνήσαμε μόνο τα συνδυασμένα αντισυλληπτικά χάπια, δεν μπορούμε να εξάγουμε συμπεράσματα για άλλες επιλογές αντισύλληψης, όπως τα μίνι χάπια, τα αντισυλληπτικά επιθέματα, τα ορμονικά σπιράλ, οι κολπικοί δακτύλιοι ή οι αντισυλληπτικές ράβδοι. Σε μια μελλοντική μελέτη, σκοπεύουμε να εξετάσουμε διαφορετικά σκευάσματα και μεθόδους χορήγησης. Φιλοδοξία μας με τη σύγκριση διαφορετικών αντισυλληπτικών μεθόδων είναι να δώσουμε στις γυναίκες ακόμη περισσότερες πληροφορίες που θα τις βοηθήσουν να λάβουν τεκμηριωμένες αποφάσεις σχετικά με τις αντισυλληπτικές τους επιλογές”, αναφέρει η Johansson.
