Μπορεί να επιθυμούμε τόσο έντονα να εξελιχθούν σε εξαιρετικούς άνδρες και εξαιρετικές γυναίκες, που δεν παύουμε να τα διορθώνουμε και να τα αποθαρρύνουμε σε κάθε τους βήμα, χωρίς καθόλου να συνειδητοποιούμε ότι φέρουν μέσα τους τη δύναμη της δικής τους ανάπτυξης.
Δεν μπορούμε να καταλάβουμε πως όταν ένα παιδί που δείχνει ενδιαφέρον και εκτελεί μικρούς στόχους και κινήσεις, εκείνη ακριβώς τη στιγμή χτίζει τη δύναμη της βούλησής του και τον αυτοέλεγχο του. Όταν ένα παιδί προσπαθεί ακούραστα να κάνει κατασκευές με τα τουβλάκια του, απλώς και μόνο επειδή το βρίσκει ενδιαφέρον, δεν χρειάζεται καμία εξωτερική πειθαρχία° το παιδί εδώ αυτοπειθαρχείται.
Παρακαλώ μη με παρεξηγείτε όταν λέω ότι η αγάπη οδηγεί πολλούς από εμάς σε περιττές παρατηρήσεις και διορθώσεις.
Δεν εννοώ ότι δεν πρέπει ποτέ να διορθώνετε τα παιδιά σας, αλλά ότι τα “μη” δεν είναι αποτελεσματικά – στην πραγματικότητα είναι συχνά επιβλαβή, καθώς προκαλούν φόβο ή πικραίνουν το μικρό παιδί. Πιο αποτελεσματικό θα ήταν να προσφέρετε μια εναλλακτική δραστηριότητα με την οποία θα μπορούσε το παιδί να απασχοληθεί ευχάριστα και να ξεχάσει την προηγούμενη ενασχόληση ή συμπεριφορά του, την οποία εσείς ανυπομονούσατε να διακόψετε.
Μέσα στο άγχος σας να βοηθήσετε στην ανάπτυξή του, μη φτάσετε στο άλλο άκρο βοηθώντας το παιδί υπερβολικά.
Η αυθόρμητη ορμή προς την ανάπτυξη, η οποία ενυπάρχει στο παιδί, είναι αυτή που καθορίζει τον ρυθμό του. Ο ρόλος του σοφού και στοργικού γονέα είναι να σταθεί παράμερα, να παρακολουθεί τις δραστηριότητες του μικρού παιδιού του, να παρατηρεί την ανάπτυξή του κι όχι να προσπαθεί να εξαναγκάσει την πορεία της. Η μητέρα πρέπει να προσφέρει τη βοήθειά της μόνο όταν χρειάζεται.
Πολύ συχνά θεωρούμε ότι ένα μικρό παιδί είναι σαν το κερί.
Πιστεύουμε ότι στα χέρια μας εναποτίθεται το μέλλον του ως άξιου πολίτη, και ότι πρέπει να δουλέψουμε αυτό το κερί, να το ζουλήξουμε στο σχήμα που επιθυμούμε, όσο ακόμα είναι μαλακό και εύπλαστο. Όντως, το μυαλό του παιδιού είναι όπως το κερί, όπως και οι μύες του, τους οποίους μπορούμε να διαμορφώσουμε κατά τη διάρκεια της ανάπτυξής τους με ειδικά σχεδιασμένες ασκήσεις.
Όμως ο παραλληλισμός είναι απόλυτος: αν παρέμβουμε στη φυσιολογική εξέλιξη και διαμόρφωση των μυών του παιδιού, μπορούμε εύκολα να καταστρέψουμε τη σωματική του ανάπτυξη. Ομοίως, αν παρέμβουμε και προσπαθήσουμε εκβιαστικά να κατευθύνουμε την ευφυΐα και την νοητική ανάπτυξη του παιδιού εκτός της φυσιολογικής της πορείας, είναι πιθανό να στρεβλώσουμε τον χαρακτήρα του με ήπιους τρόπους.
Αν είμαστε συνετοί, θα προσθέσουμε την κατανόηση στην αγάπη μας.
Είναι αξιοθαύμαστο με πόσο θάρρος αυτό το τρυφερό, μικρό πλάσμα υπερασπίζεται τον εσωτερικό οδηγό της ανάπτυξής του απέναντι στις δυσμενείς εξωτερικές συνθήκες. Όμως, σπαταλά πολύτιμη ενέργεια για να το κάνει αυτό. Αν το εμποδίσουμε, θα αντισταθεί, θα μας πολεμήσει. Αν φερθούμε απερίσκεπτα στην έκφραση της αγάπης μας, θα βρεθούμε στο αντίπαλο στρατόπεδο. Αν όμως φερθούμε συνετά και παρακολουθήσουμε την ανάπτυξή του με κατανόηση, κερδίζουμε την εμπιστοσύνη του και μοιραζόμαστε την απόλυτη χαρά μιας ευτυχισμένης παιδικής ηλικίας.
Απόσπασμα από το βιβλίο «Μιλώντας σε γονείς | Έντεκα κείμενα της Μαρίας Μοντεσσόρι», Εκδόσεις Καλειδοσκόπιο
