Για να κάνετε τα παιδιά καλύτερους ελεγχτές δεδομένων, εκθέστε τα σε περισσότερη παραπληροφόρηση – με επίβλεψη
Σε μια εποχή που η διαδικτυακή παραπληροφόρηση είναι φαινομενικά παντού και τα αντικειμενικά γεγονότα συχνά αμφισβητούνται, οι ψυχολόγοι του UC Berkeley σε μια νέα μελέτη παρουσίασαν μια κάπως παράδοξη μερική λύση: Εκθέστε τα μικρά παιδιά σε περισσότερη παραπληροφόρηση στο διαδίκτυο — όχι λιγότερο.
Κάνοντάς το σε περιορισμένες περιπτώσεις, και με προσεκτική επίβλεψη και εκπαίδευση, μπορεί να βοηθήσει τα παιδιά να αποκτήσουν τα εργαλεία που θα χρειαστούν για να ταξινομήσουν τα γεγονότα από τη φαντασία στο διαδίκτυο, δήλωσε ο Evan Orticio, Ph.D. φοιτητής στο Τμήμα Ψυχολογίας του UC Berkeley και κύριος συγγραφέας τηςς εργασίας.
Ο Orticio υποστηρίζει ότι, δεδομένου του φυσικού σκεπτικισμού των παιδιών και της πρώιμης έκθεσης στην απεριόριστη παραπληροφόρηση του Διαδικτύου, είναι σημαντικό οι ενήλικες να τους διδάξουν πρακτικές δεξιότητες ελέγχου δεδομένων. Αντί να προσπαθούν να «απολυμάνουν» πλήρως το διαδικτυακό τους περιβάλλον, είπε ότι οι ενήλικες θα πρέπει να επικεντρωθούν στον εξοπλισμό των παιδιών με εργαλεία για να αξιολογήσουν κριτικά τις πληροφορίες που συναντούν.
«Πρέπει να δώσουμε στα παιδιά εμπειρία να κάμπτουν αυτούς τους μυς του σκεπτικισμού και να χρησιμοποιούν αυτές τις δεξιότητες κριτικής σκέψης μέσα σε αυτό το διαδικτυακό πλαίσιο, προκειμένου να τα διαμορφώσουμε για το μέλλον τους, όπου θα βρίσκονται σε αυτά τα πλαίσια κοντά στο 24ωρο», λέει ο Orticio.
Ο Orticio και οι συνεργάτες του χρησιμοποίησαν ένα ζευγάρι πειραμάτων στα οποία συμμετείχαν 122 παιδιά ηλικίας 4 έως 7 ετών για να δοκιμάσουν πώς άλλαξε το επίπεδο του σκεπτικισμού τους σε διαφορετικά διαδικτυακά περιβάλλοντα.
Η πρώτη μελέτη τους εξέθεσε σε ένα ηλεκτρονικό βιβλίο με διαφορετικούς βαθμούς αληθείς και ψευδείς δηλώσεις για τα ζώα. Δίπλα σε μια εικόνα μιας ζέβρας, για παράδειγμα, σε μερικά παιδιά έδειχναν αλήθειες, όπως ότι οι ζέβρες είχαν ασπρόμαυρες ρίγες. Σε άλλους παρουσιάστηκαν ψέματα σχετικά με τις ζέβρες που ήταν κόκκινες και πράσινες. Με βάση αυτές τις πληροφορίες, υπέδειξαν εάν οι ισχυρισμοί ήταν αληθινοί ή ψευδείς. Μια δεύτερη μελέτη προσομοίωσε αποτελέσματα μηχανών αναζήτησης και παρουσίασε παρόμοια γεγονότα και φαντασίες για ζώα.
Στη συνέχεια, τα παιδιά αξιολόγησαν την αλήθεια ενός νέου ισχυρισμού μέσα στο ίδιο ψηφιακό πλαίσιο, αυτή τη φορά για ένα εξωγήινο είδος που ονομάζεται Zorpies. Σε μια οθόνη υπήρχαν εικόνες 20 λεγόμενων Zorpies. Ένα από τα πρόσωπα του εξωγήινου έδειχνε ότι είχε τρία μάτια. οι υπόλοιποι Ζόρπι φορούσαν σκούρα γυαλιά ηλίου που έκρυβαν τα μάτια τους.
Στη συνέχεια ζητήθηκε από τα παιδιά να αποφασίσουν αν όλα τα Zorpies είχαν τρία μάτια. Όμως, πριν πάρουν την τελική τους απόφαση, οι συμμετέχοντες είχαν τη δυνατότητα να ελέγξουν την αξίωση χτυπώντας οποιονδήποτε αριθμό εξωγήινων, αφαιρώντας τα γυαλιά ηλίου τους και αποκαλύπτοντας τα μάτια τους. Δεδομένου ότι τα παιδιά δεν γνώριζαν τίποτα για τους εξωγήινους, ο σκεπτικισμός τους θα μπορούσε να προέλθει μόνο από την εκτίμησή τους για το πόσο αξιόπιστη ήταν αυτή η ψηφιακή πλατφόρμα.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα παιδιά που ήταν πιο επιμελή για τον έλεγχο των ισχυρισμών των Zorpies ήταν επίσης αυτά που είδαν περισσότερους ψευδείς ισχυρισμούς για ζώα νωρίτερα στη μελέτη. Εν τω μεταξύ, όσοι είχαν πιο αξιόπιστα περιβάλλοντα με λιγότερους ψευδείς ισχυρισμούς νωρίτερα στη μελέτη δεν έκαναν σχεδόν κανένα έλεγχο στοιχείων. Μια προσομοίωση υπολογιστή επιβεβαίωσε ότι τα παιδιά στα πιο αναξιόπιστα περιβάλλοντα ήταν πιο πιθανό να απομυθοποιήσουν πιθανή παραπληροφόρηση.
«Τα παιδιά μπορούν να προσαρμόσουν το επίπεδο του σκεπτικισμού τους σύμφωνα με την ποιότητα των πληροφοριών που έχουν δει στο παρελθόν σε ένα ψηφιακό πλαίσιο», τονίζει ο Orticio. Και συμπληρώνουν: «Μπορούν να αξιοποιήσουν τις προσδοκίες τους για το πώς λειτουργεί αυτό το ψηφιακό περιβάλλον για να κάνουν εύλογες προσαρμογές στο πόσο εμπιστεύονται ή δεν εμπιστεύονται τις πληροφορίες στην ονομαστική τους αξία – ακόμα κι αν δεν γνωρίζουν σχεδόν τίποτα για το ίδιο το περιεχόμενο».
Το έργο γεννήθηκε από μια επείγουσα ανάγκη να κατανοήσουμε πώς τα πηγαίνουν τα παιδιά σε έναν όλο και πιο διαδικτυακό κόσμο. Προηγούμενη έρευνα διαπίστωσε ότι εκτιμάται ότι το 1/3 των παιδιών έχουν χρησιμοποιήσει τα social media μέχρι την ηλικία των 9 ετών και ότι οι ανήλικοι αντιμετωπίζουν παραπληροφόρηση για την υγεία μέσα σε λίγα λεπτά από τη δημιουργία ενός λογαριασμού TikTok.
Ακόμη και οι πλατφόρμες που υποτίθεται ότι είναι επιμελημένες για νεανικό κοινό, όπως το YouTube Kids, έχουν γίνει χώροι τοξικού περιεχομένου και παραπληροφόρησης. Αυτό είναι ένα ιδιαίτερο πρόβλημα, τονίζει ο Orticio, επειδή οι γονείς μπορεί να έχουν την εντύπωση ότι αυτά είναι ασφαλή μέρη που μπορούν να εξερευνήσουν τα παιδιά τους.
Όμως, όπως δείχνει η νέα έρευνα, αυτό μπορεί να δώσει μια ψευδή αίσθηση ασφάλειας και να επιτρέψει στα ψεύδη και το προβληματικό περιεχόμενο να μην ελεγχθούν και να θεωρηθούν αληθινά και αποδεκτά.
«Η δουλειά μας προτείνει ότι εάν τα παιδιά έχουν κάποια εμπειρία εργασίας σε ελεγχόμενα, αλλά ατελή, περιβάλλοντα όπου έχουν εμπειρία να συναντήσουν πράγματα που δεν είναι σωστά και τους δείχνουμε τη διαδικασία για να καταλάβουν τι είναι στην πραγματικότητα αληθινό και τι όχι, αυτό θα τα έστησε με την προσδοκία να είναι πιο προσεκτικοί», λέει ο Orticio.
Ο Orticio γνωρίζει ότι δεν έχει κάθε γονιός χρόνο να παρακολουθεί συνεχώς τις συνήθειες του παιδιού στα μέσα ενημέρωσης. Αντί να προσπαθεί να δημιουργήσει την πιο απολυμανθείσα γωνιά του Διαδικτύου, είπε ότι οι γονείς θα πρέπει να συζητούν με τα παιδιά τους για το πώς να ελέγχουν τις αξιώσεις και να μιλήσουν για αυτό που βλέπουν.
Είναι επίσης σημαντικό να έχετε σαφείς προσδοκίες για το τι μπορεί και τι δεν μπορεί να προσφέρει μια πλατφόρμα. «Δεν είναι ότι πρέπει να ενισχύσουμε τον σκεπτικισμό, αυτό καθεαυτό. Είναι ότι πρέπει να τους δώσουμε τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσουν αυτόν τον σκεπτικισμό προς όφελός τους», λέει ο Orticio. «Στα πειράματά μας, ο έλεγχος δεδομένων ήταν πολύ απλός. Στην πραγματική ζωή, ο έλεγχος γεγονότων είναι πραγματικά πολύ δύσκολος. Πρέπει να γεφυρώουμε αυτό το χάσμα», καταλήγει.
